Zygmunt Walkowski

Nominacja za wyjątkową fachowość i konsekwencję w swojej blisko 40-letniej działalności badawczej poświęconej głównie identyfikacji i lokalizacji zdjęć powstańczej Warszawy, w tym rekonstrukcji w latach 80. filmowych kronik Powstania Warszawskiego. Jest autorem Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Powstania Warszawskiego.

Zygmunt Walkowski uważany jest powszechnie za najwybitniejszego znawcę ikonografii (zwłaszcza fotograficznej i filmowej) Warszawy lat 40. XX wieku. Przywraca pamięć i odtwarza przeszłość dla kolejnych pokoleń Polek i Polaków.

W 2003 roku odkrył w National Archives w College Park niemieckie zdjęcia lotnicze Warszawy z lat okupacji. 

Zygmunt Walkowski to jeden z najlepszych badaczy ikonografii okupacyjnej i powstańczej Warszawy. W nowatorski sposób ukazuje XX-wieczną historię naszej ojczyzny, łącząc ze sobą zdjęcia naziemne ze zdjęciami lotniczymi i satelitarnymi. Nanosi omawiane zdarzenia na fotografie lotnicze z danego okresu, następnie prezentuje to miejsce w jego dzisiejszym wyglądzie, zarówno na zdjęciu naziemnym, jak i satelitarnym. Od wielu lat zajmuje się przygotowywaniem i opracowywaniem szaty ilustracyjnej (wykorzystując archiwalne materiały fotograficzne, mapy, plany) do wielu ważnych publikacji historycznych i wystaw prezentowanych w kraju i za granicą. Z powodzeniem współtworzy także filmy dokumentalne. Dokonuje w sposób niezwykle fachowy i kompetentny merytorycznego doboru ilustracji – zdjęć fotograficznych, klatek filmowych, przykładów malarstwa, grafiki, kart pocztowych i innych. W wypadku przekazów fotograficznych czy filmowych dysponuje umiejętnością identyfikacji, analizy i wnikliwej interpretacji. O jego kompetencjach nie tylko dokumentacyjnych, lecz i naukowych świadczy fakt przesunięcia niepodważalnej przez kilkadziesiąt lat daty zburzenia przez Niemców Zamku Królewskiego w Warszawie.

Absolwent II Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Batorego w Warszawie, od 1955 roku w Wytwórni Filmów Dokumentalnych w Warszawie. Na początku lat 80. zwolniony za działalność w „Solidarności”; jakiś czas potem przywrócony do pracy – zatrudniony najpierw w inwentaryzacji, następnie w archiwum. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski w 2008 roku. Został bohaterem filmu „Detektyw powstania” produkcji Telewizji Polskiej (2016). Zygmunt Walkowski udziela również wykładów o tematyce historycznej. Każde wystąpienie okraszone jest bogatą ilustracją – zdjęć i kadrów filmowych, także z Powstania Warszawskiego. Podczas wykładów opowiada nie tylko o wydarzeniach historycznych zatrzymanych w kadrze, ale uczy także obserwatorów analizy fotografii.