Tomasz Muskus

Nominacja za kolejne odkrycia m.in. odnalezienie grobu Mieczysława Jałowieckiego, siedziby polskiego wywiadu w Londynie,  rozszyfrowanie graffiti w ośrodku szkoleniowym dla Cichociemnych i przywracanie blasku dziedzictwu polskiemu, inspirowanie społeczności za granicą do odkrywania swoich korzeni i historii polskiej.

Tomasz Muskus jest pasjonatem historii, działaczem polonijnym i odkrywcą zamieszkałym w Wielkiej Brytanii, który od lat czyni zabiegi na rzecz ratowania i przywracania pamięci zaginionego dziedzictwa polskiego poza granicami kraju. Jego działalność koncentruje się przede wszystkim na odszukiwaniu zapomnianych historii poprzez kwerendy archiwalne oraz wyprawy terenowe. Choć działalność Tomasza Muskusa od lat przynosi nowe informacje o tych, którzy służyli ojczyźnie, a z przyczyn politycznych zakończyli swoje życie poza granicami Polski, to największym odkryciem badacza z ostatnich lat było odnalezienie siedziby polskiego wywiadu w Londynie, stacjonującego tam w okresie II wojny światowej oraz szeregu pamiątek związanych z elitarną jednostką Cichociemnych.

Nie są to jednak jedyne inicjatywy poszukiwacza tajemnic historii. Tomasz Muskus aktywizuje także Polonię, organizuje spotkania z weteranami, m.in. wywiady z Tadeuszem Musiołem, ostatnim żyjącym członkiem rządu RP na uchodźstwie, czy Janem Stangryciukiem, stuletnim weteranem, strzelcem 300 Dywizji Bombowej.

Ubiegły rok był intensywnym czasem obfitującym w nowe, przełomowe odkrycia. Tomasz Muskus odnalazł grób Mieczysława Jałowieckiego, dyplomaty i człowieka, który kupił dla Polski Westerplatte. To odkrycie pozwoliło przenieść szczątki zasłużonego polityka do kraju i wypełnić ostatnią wolę Jałowieckiego spoczynku w kraju. Poszukiwacz dotarł również do telegramów  polskiego wywiadu informujących, że II wojna światowa wybuchła 1 września 1939 r. na Śląsku, w okolicach Rybnika. Muskusowi udało się odnaleźć siedzibę polskiego wywiadu w Londynie, stacjonującego w szkole St Paul’s, a także rozszyfrować graffiti w ośrodku szkoleniowym dla Cichociemnych. Jego znaleziska dawały wielokrotnie impuls do żywiołowych dyskusji, przede wszystkim pokazując jak wiele niewiadomych kryje wciąż historia najnowsza Polski. Ostatnią rewelacją było odnalezienie, we współpracy z IPN-em, słynnej dziewczyny ze zdjęcia Marii Baar-Grabowskiej. Tomasz Muskus chętnie dzieli się swoim doświadczeniem, pomagając publicznym instytucjom w ich badaniach. Nieoceniony był jego wkład w projekt inwentaryzacji grobów rządowych w Wielkiej Brytanii. Działania badacza przywracają więc pamięć o zasłużonych dla Polski, stanowiąc prawdziwą pracę u podstaw, wymagającą ogromnego zaangażowania, czasu przepracowanego w archiwach i spędzonego na wyprawach terenowych. Jego znaleziska inspirują Polonię, która może odkryć na nowo historię Polaków poza granicami ojczyzny.