Maciej Mydlak

Nominacja za słuchowisko radiowe Obława – poruszającą opowieść o jednym z najbardziej dramatycznych epizodów powojennej historii Polski, stworzoną z artystyczną wrażliwością i historyczną rzetelnością.

Maciej Mydlak, dziennikarz i reżyser związany z Polskim Radiem Białystok, udowadnia, że radio może być nie tylko źródłem informacji, lecz także przestrzenią głębokiego przeżycia. W słuchowisku Obława – zrealizowanym wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej w Białymstoku i Polskim Radiem Olsztyn – powraca do wydarzeń z lipca 1945 roku, gdy na Suwalszczyźnie NKWD przeprowadziło akcję, w której zginęło ponad 600 osób.

Obława Augustowska, nazywana niekiedy „małym Katyniem”, była największą powojenną zbrodnią na Polakach dokonaną przez Sowietów przy udziale polskich służb komunistycznych UB i Ludowego Wojska Polskiego. W lipcu 1945 roku zatrzymano blisko 7 tysięcy mieszkańców północno-wschodniej Polski – żołnierzy podziemia, ale też ludzi zupełnie przypadkowych. Kilkaset z nich zostało przewiezionych w nieznane miejsce i zamordowanych. Do dziś nie odnaleziono ich grobów, a sprawcy nigdy nie zostali osądzeni.

Obława to opowieść o ludziach, którzy znaleźli się w trybach historii, oraz o pamięci, która przez lata musiała pozostawać pogrzebana. Słuchowisko Mydlaka wyciąga jednak prawdę o wydarzeniach augustowskich z odmętów zapomnienia. W trzech planach czasowych autor splata przeszłość i współczesność, kreując narrację, w której wspomnienie wydarzeń sprzed 80 lat staje się częścią dzisiejszej rozmowy o odpowiedzialności i pamięci.

Mydlak tworzy radio w najlepszym znaczeniu tego słowa – oparte na dźwięku, emocji i wyobraźni. Jego Obława to nie rekonstrukcja, lecz doświadczenie: słuchacz co prawda poznaje fakty, lecz ponadto wchodzi w świat dźwięków, ciszy i głosów, które przywracają głos ofiarom i świadkom.

Słuchowisko, powstałe z okazji 80. rocznicy Obławy Augustowskiej, jest przykładem, jak radio może pełnić rolę strażnika pamięci i jednocześnie przyciągać młodsze pokolenia, dla których historia – dzięki takim formom – staje się żywa i zrozumiała.