Archiwum Akt Nowych

Nominacja za aktywną działalność w zakresie ratowania i zabezpieczania polskich historycznych archiwaliów. Każdej z akcji Archiwum towarzyszy działalność edukacyjna za pośrednictwem ogólnopolskich mediów i portali społecznościowych.

Jako centralne archiwum Rzeczypospolitej Polskiej od kilku dekad realizuje misję zabezpieczania archiwalnych świadectw historii naszej ojczyzny od momentu odzyskania niepodległości do czasów współczesnych. Instytucji udało się zabezpieczyć najważniejsze materiały archiwalne dotyczące historii II RP, wojny obronnej 1939 roku, Polskiego Państwa Podziemnego, Armii Krajowej, NSZZ „Solidarność” czy Solidarności Walczącej.

Instytucja przechowuje, zabezpiecza i konserwuje około 250 tysięcy oryginalnych dokumentów dotyczących historii Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego, tworzących podstawową bazę źródłową tego obszaru polskiej historii. Aktywność AAN, polegającą na pionierskich metodach promowania wśród społeczeństwa archiwalnej świadomości, kontakcie z mediami, organizowaniu licznych konferencji i uroczystości, jest czymś wyjątkowym i dzięki temu zauważalnym – także przez obywateli i obserwatorów mediów. Archiwum Akt Nowych jest otwarte na współpracę z badaczami i pasjonatami, wspiera również inne instytucje. W ostatnim roku wspierało w zakresie konserwacji i zabezpieczania zbiorów Muzeum Pamięci Powstania Warszawskiego. AAN realizuje również misję dokumentowania obecnych wydarzeń o randze historycznej.

Tylko w poprzednim roku Archiwum Akt Nowych prowadziło liczne akcje kulturalno-edukacyjne. We współpracy z Polskim Radiem powstała inicjatywa „Moje Archiwum 2021” zachęcająca polskie rodziny do odkrywania historycznych dokumentów swych przodków. W trakcie festiwalu „Niepokorni. Niezłomni. Wyklęci” przedstawiciele Instytucji prowadzili szkolenia z zakresu konserwacji i udzielali porad archiwalnych. Archiwum Akt Nowych współtworzyło również projekt Archiwów Państwowych „Bez korzeni nie zakwitniesz. Moja Wielka i Mała Ojczyzna” promujący zainteresowanie genealogią wśród dzieci. Udostępniono online unikatowe materiały dotyczące „Grupy Ładosia”, polskiej akcji dyplomatycznej na rzecz ratowania Żydów podczas II wojny światowej, oraz zbiór prasy konspiracyjnej i powstańczej.  Z okazji rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową Archiwum zorganizowało wystawę Akta AK, dostępną również online, prezentującą najciekawsze archiwalia dotyczące ZWZ-AK z zasobu AAN. W ramach akcji przygotowano specjalny spot o charakterze edukacyjno-informacyjnym, który emitowała Telewizja Polska.

Warto dodać, że Archiwum udostępnia swój gmach na spotkania Środowiska Batalionu AK „Pięść”, oraz IV Obwodu Ochota Armii Krajowej. Działa również charytatywnie – po wybuchu wojny na Ukrainie nie pozostało obojętne na los naszych wschodnich sąsiadów i  zorganizowało zbiórkę darów dla uchodźców. Ponadto wyjątkowym połączeniem historii i współczesności jest polsko-ukraińska wystawa „Mamo, ja nie chcę wojny!”, na której prezentowane są rysunki polskich dzieci, będące zapisem ich wspomnień z okresu II wojny światowej, oraz rysunki dzieci ukraińskich z obecnej wojny. Wystawa ta pokazywana jest w Polsce i na świecie, by edukować z zakresu historii Polski i aktualnej sytuacji w Ukrainie