Muzeum Dulag 121

Nominacja za oddanie głosu świadkom historii – upamiętnianie losów ludności cywilnej wypędzonej w czasie Powstania Warszawskiego i po jego zakończeniu do obozu Dulag 121 w Pruszkowie, a także osób wspierających wypędzonych. Za tych,zbieranie informacji i popularyzowanie wiedzy o ich losach, ofiarności i poświęceniu  a także dokumentowanie i popularyzację historii Pruszkowa oraz okolic.

Muzeum Dulag 121  działa w Pruszkowie od 2010 roku. Jego powstanie jest zwieńczeniem wieloletnich starań o upamiętnienie wypędzonych podjętych przez mieszkańców Pruszkowa, lokalne środowiska kombatantów oraz kolejarzy. Siedziba muzeum mieści się na skraju zabytkowego kompleksu byłych warsztatów kolejowych, gdzie w 1944 roku funkcjonował obóz przejściowy Durchgangslager 121. Misją placówki jest pielęgnowanie pamięci, zbieranie informacji i popularyzowanie wiedzy o losach wypędzonych oraz ofiarności i poświęceniu tych, którzy udzielali im pomocy, a także dokumentowanie i popularyzacja historii Pruszkowa oraz okolic.

Muzeum Dulag 121 jest muzeum narracyjnym, dlatego centralną częścią ekspozycji stanowią relacje byłych więźniów oraz osób pomagających w obozie, przedstawiające ich osobiste losy, doświadczenia i emocje, wzbogacone o reprodukcje historycznych fotografii, listów, dokumentów, autentyczne pamiątki i przedmioty, związane z codziennym życiem w nieludzkich warunkach obozu.

Placówka corocznie organizuje obchody Dnia Pamięci Więźniów Obozu Dulag 121 i Niosących Im Pomoc, które upamiętniają losy ludności cywilnej wypędzonej w czasie Powstania Warszawskiego i po jego zakończeniu do obozu Dulag 121 w Pruszkowie, a także osób wspierających wypędzonych. Prowadzi notacje ze świadkami historii, byłymi więźniami obozu przejściowego Dulag. Publikuje wywiady, relacje i spisane wspomnienia byłych więźniów na stronie internetowej www.dulag121.pl i na muzealnym FB. Na łamach lokalnej prasy zamieszcza relacje świadków historii i uwrażliwia miejscową społeczność na tragiczne losy wypędzonych.

Dla lokalnej społeczności Pruszkowa Muzeum pełni rolę miejsca spotkań oraz otwartej wymiany myśli. Regularnie organizowane są poświęcone historii wystawy, koncerty, wykłady, pokazy filmów, wieczory wspomnieniowe, a także spotkania z historykami, pisarzami oraz artystami. Muzeum współpracuje ze szkołami, Uniwersytetami Trzeciego Wieku i lokalnymi instytucjami pozarządowymi. Bierze udział w projekcie edukacyjnym Poczuj Polskę, który jest  częścią kampanii społeczno-edukacyjnej Barwy Wspólne organizowanej we współpracy z Narodowym Centrum Kultury. W ramach tego projektu edukator Muzeum Dulag poprowadził cykl  pięciu warsztatów dla dzieci w wieku 7-10 lat. Muzeum włączyło się w coroczny edukacyjno-społeczny projekt Akcja Żonkile organizowany przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie organizując międzypokoleniowe warsztaty dla rodzin z dziećmi,  warsztaty edukacyjne dla uczniów pruszkowskich szkół poświęcone tematowi powstania w getcie warszawskim i pokaz animacji Zdążyć przed Panem Bogiem.