Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie

Nominacja za prowadzenie rzetelnej dokumentacji dotyczącej przymusowych migracji obywateli polskich na przestrzeni wieków oraz renowacji polskich cmentarzy znajdujących się w Afryce, a także za edukację dzieci i młodzieży poprzez prowadzenie warsztatów w formie stacjonarnej oraz zdalnej.

To jedyna jednostka na mapie uniwersyteckich placówek w Polsce, która skupia się wokół gromadzenia danych dotyczących przymusowych migracji obywateli. Troska o dokumenty i archiwizacja danych to nie wszystko. Zakres działalności obejmuje wydawanie publikacji źródłowych, produkcję filmów dokumentalnych, prowadzenie warsztatów edukacyjnych, tworzenie wystaw. Ważną częścią działalności tej Instytucji jest nagrywanie wywiadów ze świadkami historii – w Polsce i za granicą. W związku z tym Centrum zrealizowało wiele projektów naukowych, których celem było zarówno rejestrowanie relacji świadków historii, jak i zbieranie, opracowywanie, archiwizowanie materiału źródłowego. Misje naukowe przeprowadzono m. in. w Australii, Kanadzie, Izraelu, USA, Ugandzie,  RPA, Kazachstanie, a także w Wielkiej Brytanii.

Ponadto, Centrum zajmuje się także dokumentowaniem i renowacją polskich cmentarzy w Afryce Wschodniej i Południowej, będących śladem po istnieniu na tym terenie „polskich osiedli”, w których w czasie II wojny światowej schronienie znaleźli uchodźcy ze Związku Sowieckiego.

Istotnym elementem działalności Centrum jest edukacja – dzieci, młodzieży i studentów. W formie stacjonarnej i zdalnej organizowane są warsztaty o działalności Instytucji czy pozyskiwaniu materiałów źródłowych.

W ciągu ostatniego roku akademickiego Centrum swoją działalność, oprócz prac prowadzonych w dotychczasowej formie, skierowało również na odbiorców internetowych, rozwijając m. in. kanał na popularnej, powszechnie dostępnej platformie internetowej Youtube: „Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypedzeń i Przesiedleń”, profile na portalach społecznościowych czy organizując wydarzenia (wykłady, prelekcje, warsztaty i konferencje) online. Mimo trudnej sytuacji epidemiologicznej związanej z pandemią Covid-19 nieprzerwalnie realizowało wiele ważnych projektów naukowych i podejmowało liczne inicjatywy na gruncie badawczym i społecznym mające na celu upamiętnienie postaci ściśle związanych z historią Polski XX wieku.